23 Aralık 2014 Salı

YEDİ KIZKARDEŞLER

YEDİ KIZKARDEŞLER ;
Eski bir ilaç satıcısı olan John D. Rockefeller, 1800`lerin son çeyreğinde petrol işine girer ve işlerini inanılmaz bir hızla büyütür. 1870`e gelindiğinde, rakiplerinin çoğunu gizlice satın almış %27`sine bizzat sahip olduğu, o zamanlar Amerikan Petrolü`nün %10`undan fazlasını üreten "Standart Oil Company" adında bir şirket kurmuştur.
Petrol endüstrisinin "üreticiler" ve "Rafinericiler" olarak iki büyük gruba ayrıldığı o günlerde, "Merkezi Rafinericiler Birliği" Başkanı olan Rockefeller yaptığı manevralar ile sektörde kontrolün tamamen Rafinericilerin elinde geçmesini sağlayarak, 1883`de, kıtanın tamamında tek söz sahibi olan "Standart Oil Tekeli"ni oluşturmuştur. 1885`e gelindiğinde, Standart Oil, pek çok devletten fazla geliri olan, gelirinin %70`den fazlasını kıtalar arası ticaretten elde eden ve sahip olduğu devasa gelir sayesinde kendi istihbarat teşkilatını kurarak rakipleri, devlet başkanları ve hedef pazarları hakkında bilgi edinen "Devlet içinde devlet" haline gelmiştir. 
1907`de, özel savcı Frank Kellog Standart Oil`in, o zamanın şartlarında inanılmaz bir rakam olan milyar dolar üzeri karları ile, Sherman Yasası (Antikartel Yasası) uyarınca tekel oluşturduğuna dair bir rapor hazırlamış ve neticesinde 1911`de Amerikan Yüksek Mahkemesi Standart Oil Tekeli`nin dağıtılmasına karar vermiştir. Böylece ortaya EXXON, MOBIL ve CHEVRON çıkmıştır... 1901'de Teksas'taki Spindletop da petrol bulunmasıyla GULF ve TEXACO da pazarın büyüğü olarak bu üçlüye katılmış, ortaya çıkan 5 şirket dünya petrol piyasasında söz sahibi olacak grubun Abd tarafını oluşturmuştur.Bu gruba İngiltere'deki ROYAL DUTCH SHELL ve BRITISH PETROLEUM'de katılarak söz sahibi en büyük 7 şirket ortaya çıkmıştır.1927 yılında, tarihte her zaman süregelen Abd - İngiltere rekabeti ortadan kalkarak, Abd - İngiltere ortaklığına dönüşmüştür.
"YEDİ KIZKARDEŞLER" deyimi üçü Standart Oil`in dağılması sonucu ortaya çıkan 7 büyük petrol şirketi için italyan devlet adamı Enrico Mattei`nin kullandığı ve popülerleşen bir deyimdir. 
Söz konusu yedi şirketin zamanla isim değişikleri ve birleşmeleri bile Tekel`in dağıtılmasının ne oranda başarılı olduğu hakkında bize büyük ipuçları veriyor: 
1. Standard Oil of New Jersey (Esso): (Sonradan Mobil ile birleşerek ExxonMobil) 
2. Royal Dutch SHELL 
3. Anglo-Persian Oil Company (şu anda BP olarak tanınıyor) 
4. Standard Oil Co. of New York("Socony"). (Sonradan Exxon ile birleşek ExxonMobil oldu)
5. Standard Oil of California ("Socal"). (Sonradan Chevron adını aldı ve Texaco ile birleşerek ChevronTexaco`ya dönüştü. Daha sonra `Texaco` ekini terkederek Chevron adını tekrar kullanmaya başladı) 
6. Gulf Oil(1985`de büyük oranda Chevron tarafından satın alındı) 
7. Texaco (2001`de Chevron ile birleşti) 
İşte 7 ayrı şirket olarak görünmesine rağmen aslında tek ve birlikte hareket eden bu grup ortaya çıkan inanılmaz güçleriyle dünya politikalarına yön vermekte, hatta onlardan habersiz hareket edildiğinde kısaca kendi politikalarını oluşturmaya çalışan devletleri de rahatlıkla cezalandırabilmektedirler. Bahsettiğim cezalalandırma şekilleri yada dünyada sûni olarak oluşturulan savaşlar ve ekonomik krizler malumunuzdur.

0 Yorum:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları [Atom]

<< Ana Sayfa